De Spanjaarden leerden de aardamandel kennen via de Arabieren (Moren), die het land in de 7^e eeuw vanuit Afrika binnen vielen. Zij leerden hen de plant te verbouwen en er het extract van te maken. Het leek op een vertrouwde drank gemaakt van gerst en water, horchata betekent eigenlijk gerstdrank.

Veel soortgelijke drankjes worden horchata genoemd, maar alleen de originele (aardamandel)horchata uit Alboraya, mag onder de naam horcahata de chufa(s) verhandeld worden. Het beschikt over het Spaanse label Denominacion de origin waarop wordt toegezien door het Consilio regulador in Alboraya.

Horchata's

Nauw verwant aan de Spaanse horchata zijn de horchata's in Spaanssprekende landen in Zuid-Amerika. In Mexico en Guatemala kent men een horchata die wordt gemaakt van melk met kaneel en wordt gebonden met rijstbloem. Soms verrijkt met 'echte' amandelen, vanille en een scheutje rum. Horchata de morro uit Mexico en Salvador lijkt nog het meest op de authentieke horchata. Hij wordt gemaakt van de zaden van de Mexicaanse kalebas (Crescentia alata).

Ook in Equador maakt men een horchata. Deze bevat diverse geneeskrachtige kruiden. In de provincie Loja, waar dit drankje op brede schaal gemaakt en verkocht wordt, worden wel 70 verschillende kruiden gebruikt in uiteenlopende samenstelling.

Anders, maar qua naam verwant, zijn het Franse orgeat, een siroop van amandelen, suiker en rozenwater, in Suriname bekend onder de naam orgeade, en het Italiaanse orzata, ook een siroop, maar van bittere amandelen of de essence ervan gemaakt.

Taalkundige aspecten, etymologie

De Romeinen noemden gerstmelk hordeāta. Dat lijkt rechtstreeks te zijn overgenomen in de Valenciaanse taal met zijn immers Latijnse roots. Maar de Spaanse naam zou op conto van koning Jacobus (Jaime) I van Aragón staan, die het drankje geserveerd kreeg toen hij Valencia veroverde. Hij was zo enthousiast dat hij gezegd zou hebben: ¡Aixo no es llet, aixo es or xata!, het is geen melk! dit is 'prachtig (xata) goud (or)'. Geen mooier compliment wad denkbaar voor een drankje dat tot dan een eenvoudig volksdrankje was.

Opmerkelijk is het tegelijkertijd bestaan van een horchata van gerst (Hordeum) en water en dit aardamandelextract. Toen en al en nu nog. Beide voeren de naam horchata, zowel de horchata de chafas als de horchata de cebada (agua de cebada).

Vertaling horchata